Nerwica natręctw u nastolatków

Nerwica natręctw zwana jest także nerwicą anankastyczną albo zespołem obsesyjno – kompulsywnym. Najczęściej kojarzona jest z obsesyjnym myciem rąk – i słusznie, bo to jeden z jej najpopularniejszych objawów.

Warto jednak dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat. Na początek warto wyjaśnić różnicę między obsesjami a kompulsjami – są to bowiem zupełnie inne zaburzenia.

Obsesje – natrętne myśli

Obsesje to, ujmując rzecz najprościej, bardzo natrętne myśli, od których nie można się uwolnić. W ogromnej większości przypadków ich podłożem jest lęk. Przykład takich uczuć przedstawia 15-letnia Emilia:

– Trudno mi powiedzieć, skąd to się bierze, nikomu też nie przyznaję się do tych myśli, bo jest mi wstyd – podkreśla nastolatka. – Najczęściej jest tak, że zasypiając, zaczynam myśleć o tym, co może się stać mojej rodzinie. Wyobrażam sobie jakieś straszne rzeczy, a potem nie mogę przestać o nich myśleć, aż boję się zasnąć i obudzić – następny dzień to przecież tyle zagrożeń. Czasem dostaję świra od tych myśli i wtedy myślę, że mam poważny problem – zauważa Emilia.

Obsesje mogą objawiać się również myślami innego typu – na przykład tak, że kiedy zobaczymy kuchenny nóż, zaczynamy obsesyjnie myśleć o tym, jakby to było nim kogoś zranić – a konkretnie, osobę znajdującą się w tym samym pomieszczeniu. Wraz z nasilającymi się myślami, dochodzi niepokój z nimi związany. Osoba cierpiąca na obsesje nie chce nikogo zranić, ale nie może przestać o tym myśleć, a to ją przeraża.

Kompulsje – mimowolne zachowania

Kompulsje to zachowania, które powtarzamy w bardzo stereotypowy sposób, często wbrew własnej woli, jakby pod psychicznym przymusem. Przykładem tego jest zamykanie drzwi na klucz – osoba, która cierpi z powodu nerwicy natręctw, upewni się nawet i sto razy, czy na pewno to zrobiła. Nie chodzi tutaj jednak o cofnięcie się do domu z myślą „chyba zapomniałem zamknąć!”, ale o cofnięcie się kilkakrotne, mimo pełnej świadomości, że sprawdzało się to już wiele razy.

Podobnie jest z myciem rąk czy na przykład z liczeniem. Warto zaznaczyć, że często towarzyszy temu wspomniana wcześniej obsesja – „jeśli czegoś nie zrobię, to coś się stanie”. Takie myślenie nazywamy „magicznym”, z jego powodu cierpi na przykład 13-letnia Kasia:

– Mam takie swoje „głupie” zasady. Na przykład jeśli jem orzeszki, to zawsze, ale to zawsze muszę zjeść ich tyle, ile jest członków mojej rodziny. W przeciwnym razie boję się, że coś się komuś stanie. Doskonale zdaje sobie sprawę, jakie to głupie, ale nie mogę tego powstrzymać. Jeśli zjem inną porcję, to już pojawia się ta głupia myśl – „kogo nie uwzględniłaś?”. Albo idę ulicą i liczę śmietniki. Jeśli na chwilę się zapomnę, to jest tragedia. Jeden raz wróciłam i liczyłam je znowu, prawie się przy tym popłakałam, bo bardzo się spieszyłam. To było straszne i nigdy nie powiedziałabym o tym nikomu znajomemu – podkreśla Kasia.

Wiele ludzi, którzy cierpią z powodu zaburzeń obsesyjno – kompulsywnych, szalenie się tego wstydzi. Jak przyznać się komuś do tego, że sprawdza się, czy drzwi są zamknięte, aż do bólu ściskającej klamkę ręki? Warto więc wyjaśnić – takie zachowania są objawem choroby, a nie powodem do wstydu.

Jak sobie poradzić z nerwicą natręctw?
Niestety, niewielu ludzi rozumie, jak poważnym zaburzeniem jest nerwica natręctw. Dlatego też nie musisz, a nawet nie powinieneś/nie powinnaś zwracać się z tym problemem do kolegów albo koleżanek. Istnieje duże ryzyko, że cię nie zrozumieją, a w dodatku wyśmieją. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest udanie się do poradni psychologiczno – pedagogicznej i rozmowa z psychologiem, kontakt z psychologiem w szkole albo po prostu kontakt z pracownikami telefonu zaufania.

Warto pamiętać
Choroba ta lubi się rozwijać – ci, którzy obserwują jej objawy w młodości, często maja poważne problemy w dorosłym życiu. Dlatego jeśli już teraz zauważasz, że coś jest nie tak, koniecznie zacznij działać.